TP.HCM nghiên cứu phục dựng tượng đài Lê Lợi và Trần Nguyên Hãn

Phục dựng một số tượng đài tại TP.HCM

UBND TP.HCM vừa có chỉ đạo về phương án thực hiện xử lý tượng Lê Lợi và Trần Nguyên Hãn.

Trước đó, năm 2013, tượng Lê Lợi được di dời từ vòng xoay Cây Gõ về công viên Phú Lâm (quận 6) để bàn giao mặt bằng thi công cầu vượt tại vòng xoay. Trong khi đó, tháng 12/2024, để phục vụ công tác triển khai dự án metro số 1, tượng Trần Nguyên Hãn ở khu vực vòng xoay chợ Bến Thành (quận 1) cũng được di dời về công viên Phú Lâm.

Để triển khai kế hoạch chỉnh trang đô thị, dời các tượng đài về vị trí cũ, UBND TP đã chấp thuận cho Sở Văn hóa và Thể thao thực hiện phục dựng tượng Lê Lợi về nguyên hiện trạng và bàn giao cho UBND quận 6 trưng bày theo vị trí đề xuất của quận 6; thực hiện phục dựng tượng Trần Nguyên Hãn về nguyên hiện trạng và chuyển giao cho Ban Quản lý công viên Lịch sử - Văn hóa dân tộc tiến hành bảo quản, lưu trữ.

Đồng thời, đúc khuôn tạo bản sao âm bản tượng Trần Nguyên Hãn phục vụ việc đúc tượng mới khi có chỉ đạo của UBND TP. Sở Văn hóa và Thể thao chịu trách nhiệm phối hợp với các đơn vị có liên quan tổ chức triển khai thực hiện theo đúng quy định. Sở Tài chính thẩm định kinh phí, tham mưu đề xuất UBND TP.

UBND quận 6 được giao tiếp nhận tượng Lê Lợi sau khi phục dựng và chủ trì phối hợp cùng các đơn vị để đặt tượng, thi công bệ đặt tượng theo đúng quy định, đảm bảo hài hòa, phù hợp với không gian kiến trúc, cảnh quan khu vực tại vị trí phù hợp. Ban Quản lý công viên Lịch sử - Văn hóa dân tộc tiếp nhận tượng  Trần Nguyên Hãn và bảo quản, lưu trữ đảm bảo yếu tố lịch sử, trang trọng, khoa học.

Theo Sở Văn hóa - Thể thao, kết quả kiểm định chất lượng tượng Lê Lợi cho thấy, về tổng thể tượng còn nguyên vẹn, bề mặt ngoài có dấu hiệu phong hóa nhẹ, lớp bề mặt tượng nứt vỡ cục bộ, một số vị trí để lộ cốt thép hoen rỉ và xuất hiện nhiều lằn nứt nhỏ trên bề mặt tượng. Các vết nứt nhỏ (chân chim) xuất hiện trên toàn bộ tượng. Vết nứt lớn tập trung vào vị trí vai cánh tay cầm cờ. Vết vỡ cục bộ tập trung vào vị trí chân phải, đai lưng... 

Theo kết quả kiểm định chất lượng tượng Trần Nguyên Hãn, về tổng thể tượng không còn nguyên vẹn, bề mặt ngoài có dấu hiệu phong hóa nhẹ, lớp bề mặt tượng nốt vôi cục bộ, một số vị trí để lộ cốt thép hoen rỉ và xuất hiện nhiều lằn nứt nhỏ trên bề mặt tượng, cánh tay phải đỡ chim bồ câu bị gãy rời, phần thanh kiếm và cánh tay có dấu hiệu đứt gãy. 4 chân tượng bị cắt không thể đứng được, tại vị trí chân ngựa bị cắt lộ ra cốt sắt đã bị mục, phần cốt sắt đường kính 20mm không được bảo quản trong thời gian dài nên đã bị mục. 

Chân phải tượng bị mất trước khi di dời. Phần thân ngựa, bề mặt bê tông đa số còn tốt, tuy nhiên, phần sắt điêu khắc bị lộ ra do lớp vữa bao bọc mỏng, bị bong tróc và mục như khu vực đai kiếm, đuôi ngựa, cánh tay đỡ chim bồ câu.

Do kết cấu tượng rỗng, sau thời gian dài chịu nắng mưa ngoài trời, cốt thép bên trong tượng bị nước mưa xâm thực nên bị rỉ sét. Vì vậy, việc xử lý các chi tiết hư hỏng của tượng rất phức tạp và tốn nhiều chi phí, trong trường hợp phục dựng tượng di dời đặt trên bệ cao, tác động của gió lớn sẽ không đảm bảo an toàn. Tượng đã xuống cấp phức tạp nên hiệu quả sử dụng về lâu dài không cao và chi phí bảo trì hàng năm rất tốn kém.