Tết của người xa quê

Chỉ có ba ngày Tết, khi chuyến tàu hành thiện ấy trả những người con tha hương về chốn quê nhà, Sài Gòn mới lại có được một chút không gian trống trải hiếm hoi. Tưởng như thế là thoải mái hơn, nhẹ nhàng hơn, bình yên hơn, nhưng không phải, tất bật, chen chúc, ồn ào đôi khi phát bực, cự nự, làm mình làm mẫy nhau, đó mới là Sài Gòn.

Mồng hai Tết, Tôi chọn cho mình một góc quán gần bên ô cửa nhỏ, kêu ly đen nóng, ngồi nhâm nhi nỗi nhớ quê nhà trong khi những giọt cà phê chậm rãi buông từng giọt xuống cái ly thủy tinh cũ mèm, vàng ố.

Một cung đường vắng trong ngày Sài Gòn tết. Ảnh: IT

Trong thời khắc tinh khôi của năm, tôi thấy lòng mình bỗng dưng bình yên, thư thái. Mùa này ở quê, chắc mẹ tôi đang lăng xăng bày mâm cúng. Cội mai già trước cửa đang vàng hực cả một góc sân. Tôi đã mất rất nhiều năm để mỗi bận tháng Chạp về không còn ngẩn ngơ ngồi thương buổi chợ quê người người đi sắm tết, thương con đò cuối năm nằm buồn hiu trên bến vắng đợi chờ. Không còn da diết nhớ mùi trầm thơm ngào ngạt, nhớ tiếng chuông chùa ngân nga trong đêm trừ tịch.

Nỗi nhớ miên man ấy không biết sẽ đưa tôi đi đâu nữa nếu như nó không bị cắt ngang bởi lời mời: “Mua giùm em tờ vé số đi chị”. Đó là một người phụ nữ ước chừng trên dưới bốn mươi tuổi, phong phanh áo xống, mái tóc cháy nắng rối bù và làn da đen nhẻm nhưng gương mặt không giấu được vẻ thanh tú. Nghe giọng chị nói tôi buộc miệng hỏi, trong khi lật tới lật lui mấy tờ vé số kiếm một con số đèm đẹp: “Chị là người miền Tây à?”. Chị trả lời tôi: “Dạ, em quê Bến Tre!”. Tôi ngước nhìn chị, mừng rỡ: “Vậy mình là đồng hương rồi”. Chị nhìn tôi cười thánh thiện.

Đếm xấp vé số đúng năm mươi tờ, tôi gửi chị năm trăm ngàn và ân cần mời chị cùng cà phê với tôi. Chị rụt rè ngồi xuống chiếc ghế phía đối diện. Tôi kêu cho chị tách cà phê sữa nóng.

Chị kể, đã một năm nay chị chưa về thăm quê một lần nào. Tôi nhìn chị, vì sao? Đôi viền mắt chị bắt đầu ửng đỏ: “Vì trong nhà em chưa khi nào có tiền đủ cho một chuyến về quê”. Chị như quên hẳn tôi và chị mới lần đầu gặp mặt.

Chị kể, năm đó chị mười bảy tuổi. Con gái nhà quê, học hết trường làng coi như... hết lớp. Chị ở nhà phụ ba má làm vườn nuôi con heo, bầy gà, đàn cá… chờ ai đi nói, coi được thì lấy. Chưa ai kịp đi nói thì… nhà nước xây cầu.

Một cây cầu bê tông để trẻ con đến trường không phải qua chuyến đò ngang. Đó là nỗi khát khao bao đời của người dân xứ cù lao. Cầu được khởi công đúng lúc cây phượng sân trường nở bông đỏ rực. Nó mang đến cho cái cù lao nằm chơi vơi giữa mênh mông bốn bề sông nước một thứ âm thanh cuộc sống tươi mới, rộn ràng và lạ lẫm.

Cầu xây xong, mùa hạ trôi qua, những cơn mưa vội vã trôi qua… Và lời thề non hẹn biển của anh thợ xây cầu với chị cũng trôi qua nhẹ nhàng như một áng mây trời trong ngày đầy gió.

Chiều chiều, ngang qua nhà chị, giọng ai đó hững hờ buông mấy câu hát bâng quơ: “Cầu xây xong đã lâu không thấy người về đưa dâu. Để chị tôi ngóng chờ mắt lệ nhoà. Hàng cau đau trái cau bao lá trầu buồn rơi theo. Chị tôi chưa lấy chồng…”. Chị đau đớn thả cho mọi thứ trôi đi… trôi đi hết. Chị giơ tay giũ sạch… sạch hết. Nhưng chị không thể giũ bỏ một sinh linh đang lặng lẽ lớn lên từng ngày trong bụng chị.

Ba chị lặng lẽ ngồi đốt thuốc, khói thuốc nồng nặc. Má chị ngồi kề bên thút thít, âm thanh nghe nẫu ruột. Chị quỳ dưới chân hai người, mặt cắm xuống đất. Hình ảnh thật thảm hại. Ba người họ cứ như thế, bên nhau như thế. Ba chị vẫn đốt thuốc. Má chị vẫn thút thít. Chị vẫn cắm mặt xuống đất. Như thể họ chỉ cần hóa đá nữa thôi thì trần gian sẽ có thêm một câu chuyện cổ tích.

Nhưng kể cả khi trần gian có thêm một câu chuyện cổ tích thì cũng không thể làm xoay chuyển lòng dạ sắt đá của ba chị - người đàn ông gia trưởng đầy quyền lực trong nhà.

Giữa đêm bão rớt, chị ra đi. Như chàng Lang trong truyện cổ tích Trầu cau, chị đi mãi, đi mãi, đến bên bờ sông Sài Gòn thì gục xuống. Nhưng chị không biến thành tảng đá. Chị bơ vơ giữa đêm Sài Gòn ồn ào, đông đúc. Trước mắt chị là một con đường phủ dầy bóng đêm, tối tăm và lạnh lẽo. Mọi người lướt qua nhau, hồn nhiên thả cho chị những cái nhìn bàn quan, độ lượng trong khi lòng chị tràn ngập nỗi bất an.

Sau đó, chị một mình sinh con, nuôi con. Ba chị đã bao nhiêu năm rồi vẫn nhất định không nhìn mặt chị.

Những chuyến tàu trả người con tha hương về chốn quê nhà đón tết. Ảnh: IT

Nếu Sài Gòn giống như một con tàu thì mỗi người trên chuyến tàu ấy đều có một số ghế riêng biệt. Ai cũng phải ngồi đúng vào vị trí của mình. Vị trí của tôi và vị trí của chị có khác nhau. Nhưng chúng tôi đã tình cờ hội ngộ trên một sân ga tạm ở ngày đầu năm mới trong tâm thế của kẻ xa quê. Âu cũng là một cái duyên.

Tôi nắm chặt bàn tay chị lạnh lẽo và thô ráp: “Ngày mai tôi lại về Bến Tre. Tôi sẽ tài trợ cho hai mẹ con cùng về quê một chuyến”. Chị mở to mắt nhìn tôi hồi lâu. Rồi chị cười, vẫn thánh thiện như nụ cười sư nữ, như chưa từng trải qua sóng gió cuộc đời, như mọi thứ chỉ là một giấc mơ…