Núi nứt dọa sập, hàng trăm hộ dân ở Nghệ An sống trong vùng nguy hiểm nguy cơ sạt lở

Rú Rậm từng xảy ra sạt lở kinh hoàng, dân tháo chạy

Hai ngọn núi có tên Rú Rày và Rú Rậm ở xã Hưng Yên Nam, huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An nhiều năm trước bất ngờ xuất hiện vết nứt kéo dài khoảng 700m, ở độ cao khoảng 50m. Những vết nứt theo hình vòng cung triền núi dần mở rộng, hàng ngàn m3 đất đá có thể đổ sập xuống bất cứ lúc nào.

Năm 2016, nơi đây cũng từng xảy ra 2 vụ sạt lở kinh hoàng khiến hàng chục hộ dân phải tháo chạy trong đêm. Người dân nơi xóm 3, xã Hưng Yên Nam vẫn còn nhớ như in, thời điểm đó, mưa lớn dồn dập trong nhiều ngày liền. Đất, đá từ trên núi đổ xuống, người dân phải tháo chạy ra khỏi nhà để đảm bảo an toàn tính mạng.

Chính quyền địa phương, lực lượng cứu hộ, cứu nạn đã khẩn trương di dời người và tài sản đến nơi an toàn. Đồng thời giúp dân nạo vét bùn đất, khơi thông dòng chảy để hạn chế thấp nhất thiệt hại cho nhân dân. Từ đó đến nay, mỗi lần có mưa lớn, người dân sống dưới chân núi lại nơm nớp lo sợ.

Hai ngọn núi Rú Rày, Rú Rậm tại xã Hưng Yên Nam có diện tích khoảng 5 ha nằm trên địa phận của 3 xóm: 3,4,5. Dưới chân núi là hơn 500 hộ dân với khoảng 2.500 nhân khẩu của 3 xóm đang sinh sống.

Qua kiểm tra cho thấy, vết nứt trên núi có những vị trí rộng khoảng 40cm, sâu khoảng 50cm. Thời gian gần đây, vết nứt có dấu hiệu kéo dài và lan rộng ra thêm, nguy cơ sạt lở bất cứ lúc nào. Tình trạng sạt lở vẫn tiếp diễn, những khối đất đá khổng lồ đang "treo" trên đầu hàng trăm hộ dân.

Sống bất an, mưa là lo núi sập

Năm 2022, sau trận mưa lớn kéo dài, đất đá, cây từ trên núi sạt lở xuống, một thân cây lớn đã đập thẳng vào khu vực chuồng trại chăn nuôi của gia đình bà Nguyễn Thị Loan (SN 1978, trú xóm 3, xã Hưng Yên Nam) phá hỏng một phần khu chuồng trại. Ngay gần khu chuồng trại là căn nhà của gia đình chị Loan, may mắn, đất đá, cây cối đã không đổ xuống căn nhà.

Ông Lê Đình Tính (SN 1965, trú xóm 5, xã Hưng Yên Nam) chia sẻ, những năm qua đất đá trên núi liên tục sạt lở xuống phía dưới. Những tảng đá lớn lăn xuống rất nguy hiểm. Mỗi lần mưa lớn là ông Tính lại lo lắng, đêm không ngủ được.

Trong vườn nhà ông Tính vẫn còn nhiều tảng đá lớn. Sau các vụ sạt lở ông Tính đã xếp được một khối lượng đá rất lớn trong vườn. Nếu những tảng đá này rơi xuống nhà thì không biết chuyện gì xảy ra.

Theo ghi nhận của phóng viên Dân Việt, dọc theo sườn núi rú Rậm nhiều vị trí có dấu hiệu tiếp tục sạt lở. Tại một số điểm, những khối đất lớn bị sạt lở kéo theo cây cối đang di chuyển dần xuống chân núi. Bên cạnh đó, nhiều tảng đá lớn cũng có thể rơi xuống bất cứ lúc nào.

Tại đây, đất và đá có kết cấu rất kém, nguy cơ sạt lở rất cao. Phía dưới chân núi, một kè đá được cơ quan chức năng làm từ khá lâu, hiện nhiều điểm đã có dấu hiệu xiêu vẹo. Hệ thống kè đá này chỉ ngăn được những vụ sạt lở nhỏ, nếu những những vụ sạt lở lớn xảy ra với hàng ngàn m3 đất đá đổ sập xuống thì kè đá không đủ sức chống đỡ.

Căn nhà của anh Nguyễn Văn Tài (SN 1991, trú tại xã Hưng Yên Nam) mới xây nằm ngay dưới chân rú Rậm. Mùa mưa lũ sắp đến, anh Tài cũng lo sợ đất đá tiếp tục sạt lở uy hiếp đến căn nhà của mình.

Cử hàng chục người túc trực suốt ngày đêm

Ông Phan Anh Nam - Chủ tịch UBND xã Hưng Yên Nam cho biết, tại hai khu vực Rú Rày, Rú Rậm trong những năm qua liên tục sạt lở. Theo khảo sát, có khoảng 30 hộ dân nằm ngay dưới chân núi có nguy cơ rất cao thường xuyên bị ảnh hưởng từ các đợt sạt lở đất đá trên núi xuống. Bên cạnh đó, hàng trăm hộ dân khác cũng nằm trong vùng nguy cơ sạt lở.

Những năm qua, mỗi lần mưa lớn kéo dài, chính quyền xã lại cắt cử 20 người chia thành 2 tổ thay phiên nhau túc trực 24/24 tại các xóm dưới chân Rú Rày, Rú Rậm để theo dõi tình hình sạt lở. Nếu có dấu hiệu sạt lở, tổ trực này sẽ lập tức di dời các hộ dân dưới chân núi di dời đến nơi an toàn.

Để đảm bảo an toàn cho hàng trăm hộ dân dưới chân Rú Rày, Rú Rậm, năm 2021 huyện Hưng Nguyên đã lên kế hoạch triển khai dự án chống sạt lở. Theo phương án dự tính, phía cơ quan chức năng sẽ múc bớt phần đất trên đỉnh núi tránh sạt lở sau đó trồng cây tạo gắn kết đất và cảnh quan. Tuy nhiên sau 2 năm, dự án này vẫn chưa thể triển khai.

Theo Chủ tịch UBND xã Hưng Yên Nam, lý do dự án chưa được triển khai là vì người dân không đồng tình. Mùa mưa lũ sắp tới, nguy cơ sạt lở tại xã Hưng Yên Nam vẫn đang hiện hữu. Hàng ngàn m3 đất đá có thể đổ sập xuống bất cứ lúc nào đe dọa an toàn tính mạng và tài sản của hàng trăm hộ dân nơi đây.