Muôn vàn chiêu trò gọi vốn đầu tư tiền ảo: Từ "núp bóng" tổ chức uy tín đến giả danh "hướng nghiệp, tư vấn"

Chiêu trò núp bóng các tổ chức uy tín, giả danh "hướng nghiệp, tư vấn"

Văn phòng Hiệp hội Blockchain Việt Nam (VBA) cảnh báo một đơn vị không rõ nguồn gốc có tên CrossFinance (CrossFi) về việc sử dụng trái phép hình ảnh VBA trong hoạt động truyền thông nhằm huy động vốn đầu tư thông qua việc mua bán đồng token XFI.

Cụ thể, trong các bài đăng trên mạng xã hội (Facebook, Zalo, Telegram,…), CrossFi đã tự nhận mình là thành viên của VBA và đang hợp tác chặt chẽ với lãnh đạo cấp cao của VBA. Hình ảnh lãnh đạo VBA chụp chung cùng đại diện CrossFi cũng liên tục được sử dụng trong các nhóm kín (Zalo, Telegram,…) nhằm tạo uy tín và niềm tin của các nhà đầu tư để huy động vốn vào đồng token XFI này.

Theo Văn phòng VBA cho biết, ngoài một buổi gặp gỡ xã giao duy nhất, Hiệp hội Blockchain Việt Nam không có bất kỳ liên hệ, hợp tác nào với CrossFi. Vì vậy, các thông tin mà CrossFi đang sử dụng về VBA là không chính xác.

Phía VBA cũng đã yêu cầu CrossFi nhanh chóng gỡ bỏ các nội dung, hình ảnh quảng cáo, truyền thông không đúng như trên và đính chính để cộng đồng được biết.

Trong số đó, có thể kể tới chuỗi hoạt động được giới thiệu là phổ cập kiến thức, hướng nghiệp, tư vấn cơ hội việc làm của Quỹ đầu tư mạo hiểm tự xưng HC Capital tại 5 trường là Đại học Kinh tế - Luật Tp Hồ Chí Minh, đại học Ngân hàng TP.HCM, đại học quốc tế Hồng Bàng, Cao đẳng FPT Polytechnic và Đại học Kinh tế Tài chính (TPHCM) từ cuối tháng 11 vừa qua và dự kiến kéo dài tới đầu tháng 1/2024.

Ghi nhận của nhóm phóng viên, ngày 30/11 tại trường Đại học Kinh tế - Luật Tp Hồ Chí Minh, HC Capital đã tổ chức chương trình được giới thiệu là nhằm mục tiêu chia sẻ kiến thức và tiềm năng thị trường nhân lực trong ngành blockchain cho toàn thể sinh viên trường với các hoạt động như tọa đàm, quầy triển lãm, trò chơi tương tác và thu hút hàng nghìn sinh viên tham gia.

Cũng theo tài liệu gửi cho các đơn vị tài trợ, có thể thấy mục tiêu chính của việc tổ chức các hoạt động này là bán dữ liệu người dùng, tiếp cận hồ sơ nhân sự và tạo điều kiện cho các sàn giao dịch đặt bàn tuyển dụng trực tiếp trong khuôn viên trường. Trong đó, các nhà tài trợ kim cương sẽ được truy cập toàn bộ thông tin người tham gia đã cung cấp khi đăng ký chương trình, check in hoặc tham gia các hoạt động tại đây. Các nhà tài trợ ở mức độ thấp hơn sẽ được truy cập thông tin người tham gia ở mức độ ít hơn.

Ngoài ra, theo công bố từ phía ban tổ chức thì chương trình này được tài trợ bởi các nền tảng giao dịch tiền mã hóa không phép như Titan Trading Platform, BingX, Hold Station và nền tảng xây dựng nội dung web3 Contentos. Các đơn vị tài trợ này, cùng một số dự án blockchain không có pháp nhân chính thức tại Việt Nam đã triển khai các quầy quảng cáo, giới thiệu dịch vụ, kêu gọi sinh viên mở tài khoản giao dịch một cách công khai.

Không chỉ dừng lại ở mức độ giới thiệu, các bạn sinh viên tham dự còn được mời mọc tham gia một cuộc thi giao dịch (trading) với tên gọi 'Rising-Z Champion', trong đó những người tham gia sẽ được thi đấu "quản lý danh mục đầu tư' bằng cách giao dịch một loại token có tên là VST do sàn giao dịch BingX cung cấp, với số lượng là 100.000 VST/người. Tại vòng chung kết, sàn này sẽ tài trợ 1.000.000 token VST cho mỗi người tham gia để làm "vốn" thi đấu.

Bên cạnh đó, đơn vị tổ chức, HC Capital cũng giới thiệu khóa học ngắn hạn về Đầu tư tài chính và Quản lý tài chính cá nhân cho các bạn sinh viên. Thậm chí còn giới thiệu khóa học nâng cao về Kinh tế, Công nghệ blockchain, dù giáo trình hay các tài liệu được sử dụng đều không được cơ quan có thẩm quyền nào thẩm định và cho phép giảng dạy chính thức tại các trường đại học.

Sự cần thiết của hành lang pháp lý và sự vào cuộc của cơ quan chức năng

Đáng lưu ý, không chỉ CrossFi hay HC Capital mà thực tế cho thấy nhiều đơn vị kinh doanh, sàn giao dịch không phép khác cũng liên tục "nhắm" vào đối tượng các nhà đầu tư mới, ít kinh nghiệm thông qua hàng loạt sự kiện công khai núp bóng đào tạo, hướng nghiệp, chia sẻ kiến thức nhưng thực chất là kêu gọi mở tài khoản và nạp tiền vào để giao dịch như BingX, Binance, MEXC,...

Theo CoinmarketCap, hiện có tới 226 sàn giao dịch tập trung và gần 500 sàn giao dịch phi tập trung (DEX) đang hoạt động trên phạm vi toàn cầu, tổng khối lượng giao dịch hàng ngày đạt gần 58 tỷ USD, đỉnh điểm lên đến 160 tỷ USD hồi tháng 11/2021. Số lượng các doanh nghiệp hoạt động mua bán, phát hành token có thể lên tới hàng trăm nghìn và chưa có số liệu cụ thể trong khi số lượng token hiện đã lên tới hơn 2 triệu đồng khác nhau.

Tại thị trường Việt Nam, chỉ tính riêng tháng 5/2023, khối lượng giao dịch của người dùng trên Binance - sàn giao dịch tập trung lớn nhất thế giới đã đạt hơn 20 tỷ USD, theo Wall Street Journal, chưa kể các sàn giao dịch khác như HTX (Huobi đổi tên), MEXC, ByBit, KuCoin, BingX, Gate.io...

Đặc điểm chung của các sàn giao dịch tiền mã hóa, hay còn được gọi chung là đối tượng "nhà cung cấp dịch vụ tài sản ảo" (VASP) này là thiếu minh bạch và thường xuyên có nguy cơ bị hacker tấn công dẫn đến phá sản.

Đối với người giao dịch trên các sàn, họ có thể bị sàn đóng băng tài sản bất kỳ lúc nào hay bị đánh cắp dữ liệu cá nhân, vì các sàn quản lý theo hình thức tập trung tất cả các dịch vụ, thông tin, tài sản của khách hàng nhưng lại không chịu sự giám sát của cơ quan có thẩm quyền nào. Do đó, nếu xảy ra tranh chấp, người sử dụng các sàn giao dịch này sẽ rơi vào tình trạng hoàn toàn không được bảo vệ.

Thực tế cũng chứng minh rất nhiều vụ việc tương tự đã xảy ra và người dùng bị mất toàn bộ tài sản của mình trên sàn do thiếu các quy định bảo vệ phù hợp như vụ việc hổi tháng 2/2014, MT. Gox - sàn giao dịch tập trung lớn nhất thế giới thời điểm đó bị tin tặc tấn công, dẫn đến thiệt hại khoảng 650.000 Bitcoin (BTC). Hay sự kiện Terra Luna sụp đổ hồi tháng 3/2022 và việc sàn giao dịch lớn thứ 2 thế giới là FTX tuyên bố phá sản vào tháng 11/2022, gây thiệt hại hàng trăm tỷ USD cũng diễn ra tương tự.

Trước tình hình này, gần đây Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cũng đã công bố khuyến nghị đối với nhà đầu tư khi tham gia giao dịch tiền mã hóa trên các ứng dụng, sàn giao dịch chứng khoán chưa được cấp phép như Gate.io, GoldFinger Finance, Viet Diamond Stocks, bawallet9.com, Londonex.com, ZenoMarkets.com, CHMarkets.com, JASS.com, DEXDN.com, LPL.com, TradeTime.com,…

Tuy nhiên, với biến động giá hấp dẫn và những chiến dịch truyền thông lớn, phủ sóng rộng rãi, quà tặng hấp dẫn đánh thẳng vào lợi ích tài chính cùng việc thiếu hành lang pháp lý quy định cụ thể về hoạt động của các VASP, nhiều người dùng mà đặc biệt là những người chưa có kinh nghiệm, kiến thức về đầu tư vẫn bất chấp cảnh báo để đăng ký tham gia, mở tài khoản và nạp tiền giao dịch bất chấp các đơn vị này đều đang hoạt động trái phép tại Việt Nam.