Giá cà phê ngày 22/9: Hai sàn tiếp tục sụt giảm, cà phê trong nước mất thêm 600 đồng/kg

Giá cà phê hôm nay 22/9: Hai sàn tiếp tục sụt giảm sau phiên họp quan trọng của Fed

Kết thúc phiên giao dịch, giá cà phê Robusta trên sàn ICE Europe – London sụt giảm liên tiếp phiên thứ ba. Kỳ hạn giao tháng 11 giảm thêm 44 USD, xuống 2.464 USD/tấn và kỳ hạn giao tháng 1/2024 giảm thêm 36 USD, còn 2.378 USD/tấn, các mức giảm khá. Khối lượng giao dịch ở mức trung bình.

Tương tự, giá cà phê Arabica trên sàn ICE US – New York cùng xu hướng giảm. Kỳ hạn giao tháng 12 giảm thêm 3,35 cent, xuống 154,85 cent/lb và kỳ hạn giao tháng 3/2024 giảm thêm 3,20 cent, còn 156,05 cent/lb, các mức giảm khá mạnh. Khối lượng giao dịch duy trì trên mức trung bình.

Giá cà phê nhân xô tại các tỉnh Tây Nguyên hôm nay giảm 600 đồng, xuống dao động trong khung 66.200 - 67.000 đồng/kg. Theo đó, tỉnh Lâm Đồng có giá thấp nhất là 66.200 đồng/kg. Tiếp đến là tỉnh Gia Lai với 66.600 đồng/kg. Cùng thời điểm khảo sát, tỉnh Đắk Lắk có giá thu mua 66.800 đồng/kg. Đắk Nông ghi nhận mức giao dịch là 67.000 đồng/kg - cao nhất trong các địa phương được khảo sát.

Tuy không nâng lãi suất tiền tệ kỳ này nhưng Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) vẫn duy trì giọng điệu cứng rắn cho kỳ tới khiến thị trường lo ngại rủi ro tăng cao. “Đồng bạc xanh” tăng lên mức cao đã làm các tiền tệ mới nổi mất giá. 

Lợi suất trái phiếu dài hạn kho bạc Mỹ đạt mức cao nhất kể từ năm 2007 đã thu hút dòng vốn đầu cơ ồ ạt chảy về và hầu như bỏ rơi tất cả các sàn hàng hóa, chứng khoán. Các thị trường cà phê kỳ hạn tiếp tục chịu sức ép từ vụ mùa ở Brazil vừa hoàn tất thu hoạch. Vụ cà phê năm 2023 của Brazil đạt 54,36 triệu bao, giảm so với số liệu dự báo hồi tháng 5.

Đồng Reais giảm 1,12%, kéo tỷ giá xuống ở mức 1 USD = 4,9346 R$ đã hỗ trợ người Brazil đẩy mạnh bán cà phê xuất khẩu. Bên cạnh còn là báo cáo khảo sát lần 3 của Conab đã điều chỉnh sản lượng cà phê năm nay của Brazil lên khoảng 54,36 triệu bao, tăng thêm 13,9% so với vụ mùa năm 2021 cùng chu kỳ “hai năm một”. Theo truyền thống, báo cáo sản lượng của Conab thường thấp hơn thực tế 7 – 8%.

Ngân hàng Trung ương Vương quốc Anh (BoE) quyết định vẫn giữ nguyên lãi suất đồng Bảng kỳ này ở mức 5,25 – 5,5%/năm trong bối cảnh lạm phát tại đảo quốc này có phần hạ nhiệt, đã không có tác động gì đáng kể với thị trường do DXY quá mạnh.

Hôm qua, thứ năm ngày 21/9, ICE – London báo cáo tồn kho được bổ sung thêm 1.200 tấn, tức tăng 2,88% so với ngày trước đó, lên ở mức 42.920 tấn (tương đương 715.333 bao, bao 60 kg), trong khi ICE – New York báo cáo tồn kho giảm nhẹ 7.620 bao, xuống ở mức 440.853 bao.

Giao dịch cà phê tại Việt Nam tiếp tục chậm chạp trong tuần này do không còn dự trữ, các thương nhân đợi vụ mới bắt đầu từ tháng tới, trong khi mức cộng giảm nhẹ tại Indonesia. Về lý thuyết, vụ mùa mới tại Việt Nam bắt đầu vào tháng 10, nhưng phải đến cuối tháng 11 mới có hàng ra thị trường.

Tại Indonesia cà phê Robusta Sumatra được chào ở mức cộng 480 USD so với hợp đồng kỳ hạn tháng 11 trong tuần này, giảm 20 USD so với một tuần trước.

Xuất khẩu cà phê của Colombia trong 10 tháng đầu niên vụ 2022/23 đã giảm xuống còn 8,8 triệu bao, mức thấp nhất kể từ niên vụ 2012/13. Hoạt động sản xuất bị ảnh hưởng bởi thời tiết bất lợi và sự chuyển dịch nhu cầu từ Arabica Colombia sang các loại cà phê khác có giá rẻ hơn, được cho là những nguyên nhân chính khiến xuất khẩu cà phê của Colombia sụt giảm trong thời gian qua.

USDA ước tính sản lượng cà phê của Uganda trong niên vụ 2022/23 đạt 6,6 triệu bao (gồm 5,6 triệu bao Robusta) và niên vụ 2023/24 đạt 6,9 triệu bao.

Tác nhân và triệu chứng cà phê bị bệnh tuyến trùng

Tác nhân gây bệnh

Tuyến trùng là một loại giun tròn có kích thước rất nhỏ, không thể quan sát bằng mắt thường, có hàng ngàn loại tuyến trùng, chúng có thể tồn tại trong đất, trong nước hoặc môi trường khác. Trong đó một số loài có ích, một số loài gây hại, nhưng hầu hết là gây hại cho cây trồng. Đối với cây cà phê gây hại chủ yếu là 2 loại tuyến trùng có tên khoa học Meloidogyne spp và Radopholus spp. Đây cũng là 2 loài tuyến trùng gây hại cho tiêu, thanh long, bơ,… và nhiều giống cây trồng khác

Triệu chứng bệnh tuyến trùng

Cây bị tuyến trùng biểu hiện thông qua các triệu chứng như vàng lá, sinh trưởng kém dẫn đến cây còi cọc, chồi non không phát triển, phần rễ tơ bị đen đầu, thối rễ, quan sát kỹ thấy có các nốt u, sần trên rễ. Cây bị nặng thì các triệu chứng này còn xuất hiện trên cả rễ lớn.

Tuyến trùng gây hại trong mọi giai đoạn sinh trưởng của cây cà phê, tuy nhiên thường ảnh hưởng nặng nề đến cây trong giai đoạn kiến thiết và cây cưa đốn phục hồi (tái canh). Thường đối với cà phê kiến thiết, tuyến trùng gây hỏng rễ hoặc đứt rễ cọc, rễ rất yếu nên có thể nhổ bằng tay không. Trường hợp cây vượt qua được giai đoạn này thì rễ bị tổn thương, phát triển không bình thường nên dẫn đến sinh trưởng kém, năng suất không đạt.

Cơ chế gây hại của tuyến trùng trên cà phê

Tuyến trùng sinh sống dưới đất, thường làm tổ và đẻ trứng trên rễ, gặp điều kiện thuận lợi sẽ nở ra tuyến trùng con và tiếp tục gây hại. Phần tổ tuyến trùng chính là các nốt u sần trên rễ. Gây cản trở quá trình truyền dinh dưỡng và nước. Ngoài ra bản thân tuyến trùng cũng dùng miệng chích hút nhựa cây, chất dinh dưỡng thông qua rễ cây. Vết thương của tuyến trùng gây ra còn là cơ hội cho các bệnh về nấm, vi khuẩn, vi rút tấn công gây hại cho cây.

Tuyến trùng gây hại quanh năm, nhưng thời điểm phát triển mạnh nhất là vào đầu mùa mưa đến giữa mùa mưa. Khi độ ẩm và nhiệt độ thích hợp. Vòng đời trung bình của tuyến trùng là từ 40-60 ngày. Tuy nhiên trứng thì có thể tồn tại cả năm trong đất. Gặp điều kiện thuận lợi sẽ nở thành con non phát tán và gây hại trên diện rộng. Trứng và con non thường dễ dàng xuôi theo dòng chảy do nước mưa, do việc tưới tiêu cho vườn cà phê.

Các biện pháp phòng trừ tuyến trùng cà phê

Biện pháp canh tác

Đối với vườn cà phê trồng mới, bà con cần tiến hành cày đất, xới xáo thật kỹ, thu gom và đốt sạch các phần rễ cây còn sót lại trong đất, trồng 2-3 vụ màu và phơi đất ít nhất 1 mùa khô để tiêu diệt con non và trứng Khi ươm cà phê giống, cần sử dụng đất sạch, không lấy đất từ các vườn cà phê, vườn cây trồng đã từng bị tuyến trùng. Sau đó xử lý bằng các biện pháp hóa học trước khi đóng bầu. 

Nếu ươm cà ghép, cần sử dụng gốc ghép là cà phê mít hoặc các giống cà phê vối sinh trưởng mạnh (Ví dụ: Giống cà xanh lùn, Giống cà TR4, TR9, TRS1, cà phê dây…) Những giống này ngoài năng suất cao, còn có khả năng hồi phục khá nhanh khi bị tuyến trùng, ít bị ảnh hưởng đến sinh trưởng và năng suất. 

Trong suốt quá trình ươm cây giống cà phê trong vườn ươm cũng cần thường xuyên xử lý tuyến trùng bằng các loại thuốc thích hợp (sẽ được trình bày phần sau).  Đối với cà phê giai đoạn kiến thiết và kinh doanh cần thường xuyên kiểm tra quan sát dấu hiệu bệnh, tiến hành phòng bệnh chủ động vào đầu mùa mưa. 

 Bón phân cà phê cân đối giữa phân vô cơ và hữu cơ, tránh tạo điều kiện thuận lợi cho tuyến trùng phát triển. Đặc biệt nên bón phân hữu cơ có chứa nấm đối kháng Trichoderma. Vừa có tác dụng giúp vi vật có ích phát triển, vừa hạn chế nấm bệnh phát triển kèm với tuyến trùng Mùa khô tưới nước không nên tưới tràn, hạn chế tuyến trùng lây lan

Biện pháp sinh học và hóa học:

Bà con nên ưu tiên các loại thuốc có nguồn gốc sinh học trước khi dùng thuốc hóa học, vì thuốc hóa học có thể tiêu diệt tuyến trùng nhưng đồng thời cũng tiêu diệt các sinh vật có ích trong đất. Việc xử lý tuyến trùng cần được tiến hành định kỳ hàng năm, ít nhất 1 lần vào đầu mùa mưa và 1 lần vào giữa mùa mưa. Không để khi bệnh tiến triển nặng thì khó xử lý dứt điểm được. Việc sử dụng thuốc cần tham khảo hướng dẫn sử dụng trên bao bì và ý kiến của cán bộ khuyến nông trong khu vực.

Các thuốc sinh học trừ tuyến trùng 

Các thuốc chứa Chitosan (một chế phẩm nguồn gốc sinh học): Thuốc trừ bệnh và phòng trừ tuyến trùng Stop 5SL, Vinco Roots

Các thuốc hóa học trừ tuyến trùng

Thuốc chứa hoạt chất Abamectin (Syngenta Tervigo 020SC…). Loại này được khuyến cáo do ít độc hại không ảnh hưởng đến con người, môi trường, vật nuôi.