Đồng Tháp: Không thể ‘ngủ quên’ trên tiềm năng du lịch nông nghiệp

Phát triển du lịch bền vững bao gồm nhiều loại hình, trong đó có du lịch xanh và du lịch sinh thái… Hai loại hình này tăng mạnh hơn bao giờ hết sau đại dịch Covid-19.

Du khách e ngại môi trường khép kín, đông đúc hay thậm chí trong máy lạnh. Họ chủ động tìm những nơi gần thiên nhiên, ruộng đồng, vườn tược, sông suối để thuận tiện cho các hoạt động mang tính trải nghiệm, thân thiện với môi trường.

Đây không hẳn là trào lưu mà trở thành lối sống mới, cách thưởng thức cuộc sống an toàn hơn, thư giãn hơn và xóa đi khoảng cách giữa con người với thiên nhiên sau dịch. Du lịch nông nghiệp vô tình trở thành yếu tố góp phần thỏa mãn nhu cầu ăn uống xanh, sống xanh, giải trí xanh, mua sắm sản phẩm xanh cũng như nhu cầu được thâm nhập vào đời sống của nông thôn, hiểu người nông dân và môi trường tự nhiên.

Du lịch nông nghiệp giúp tăng thu nhập xã hội, tạo cung và cầu tự nguyện giữa nông dân với khách du lịch và nhà tổ chức. Du lịch nông nghiệp cũng gắn liền phần nào với phát triển sản phẩm OCOP tại địa phương. Từ các nhận thức kể trên, chúng ta nhìn kỹ lại các sản phẩm du lịch của Đồng Tháp, ngoài các di tích cách mạng và tâm linh Gò Tháp, còn lại sức lôi cuốn du khách đến Đồng Tháp là do nông nghiệp, mảng xanh và sông nước.

Ngay cả Tràm Chim hiện nay, cũng nặng về cảnh quan cây cối và hoa vì số lượng chim không nhiều như xưa. Vườn hoa Tân Quy Đông, nơi hội tụ với lịch sử phát triển lâu đời vẫn luôn có vai trò thu hút du khách trong và ngoài nước không phải để mua bán giao dịch thường ngày mà là điểm du lịch xanh và trải nghiệm cũng như mua sắm lưu niệm.

Du lịch nông nghiệp với quy mô và cách khai thác đạt hiệu quả cao ở các địa phương khác trong nước có thể kể như vườn rau trà quế của thành phố Hội An, một số vườn hoa và trái cây tại Đà Lạt và một vài nơi tại TP.HCM như vườn trồng lan ở Củ Chi, vườn cây trái xã Trung Lập hay vườn bưởi Tân Triều của Đồng Nai…

Vai trò của du lịch nông nghiệp đã tạo công việc làm cho nhiều người, tăng thu nhập và nâng cao đời sống nông thôn.

Để kết quả thành công cho du lịch nông nghiệp, cần quan tâm các tiêu chí sau:

Du lịch nông nghiệp phải mang lại cho khách sự trải nghiệm, mở rộng kiến thức và ứng dụng cụ thể trong cuộc sống.

Trong du lịch nông nghiệp, hầu hết du khách tận dụng chuyến đi để học thêm kỹ năng như cắt tỉa cành, chăm sóc hoa, cắm hóa, tỉa củ, cho gia súc ăn… Dĩ nhiên, cuộc sống hiện đại làm cho các khách du lịch trẻ ít có cơ hội tiếp cận người nông dân, hiểu được cách trồng lúa, trồng cây ăn quả, trồng hoa, chăn nuôi gia súc, vắt sữa bò, dê…

Trong đời sống cư dân thành phố, quan tâm rau quả hữu cơ cho bữa ăn hằng ngày nhưng không thấy trong thực tế cách sản xuất và phân phối. Chuyến đi là dịp cọ xát thực tế sản xuất, kênh phân phối và những lo toan của người nông dân qua mùa vụ.

Nhiều nghiên cứu cho thấy đối tượng khách trẻ, học sinh, sinh viên, phụ huynh, giáo viên… là khách hàng mục tiêu cho du lịch nông nghiệp. Trong kinh doanh du lịch, chúng ta có thể kết hợp, lồng ghép nội dung du lịch về nguồn với du lịch nông nghiệp để thu hút nguồn khách to lớn và đa dạng.

Du lịch nông nghiệp gắn với các hoạt động sự kiện, du lịch MICE

Có thể thấy những hoạt động nông nghiệp như gặt lúa, thu hoạch sen, câu cá, gác kèo ong, bắt chuột đồng, tát đìa bắt cá… là những thành tố của du lịch nông nghiệp. Tại Hội An vừa qua, sự kiện diễn ra trên cánh đồng lúa tại nhà hàng “The Field” đã có sự sẻ chia lợi tức giữa nông dân và đơn vị tổ chức, mang lại cho du khách trải nghiệm “có một không hai”.

Lễ hội hoa tại Nhật Bản, Hàn Quốc hay Hoa Kỳ là sự kiện lớn, thu hút hàng triệu du khách từ khắp thế giưới hay Festival hoa Đà Lạt cũng mang đậm nét du lịch nông nghiệp hàng năm.

Khá tiếc khi Đồng Tháp là quê hương của bao loài hoa nhiệt đới, là nơi sản xuất hoa cho cả nước nhưng nơi đây lại chưa có một lễ hội hoa riêng để du khách trong và ngoài nước mãn nhãn. Lễ hội Sen lần đầu tiên phá vỡ “sự quên lãng” nguồn tài nguyên hoa bấy lâu nay của Đồng Tháp.

Đây là một sự kiện mang dấu ấn cho du lịch Đồng Tháp và là điều khác biệt với 12 tỉnh thành khác ở Đồng bằng sông Cửu Long. Sự kiện có thể xem là điển hình của du lịch nông nghiệp. Rất nhiều sản phẩm từ sen được “trình” ra cho du khách và giá trị của hoa sen vượt qua ngưỡng chỉ là một loài hoa mùa hè.

Với cách làm du lịch nông nghiệp, chèo thuyền xem các luống hoa ở Sa Đéc sẽ khác hẳn với đi thuyền trên sông như nhiều tỉnh Tây Nam Bộ. Có thể thấy, đây là hoạt động khá thú vị cho du khách, tuy nhiên vẫn chưa thật sự phát triển vì nhiều lý do, trong đó có sự thiếu phối hợp giữa nhà tổ chức và nông dân. Nguyên nhân khác là sự xa rời sản xuất hoa theo hướng hữu cơ, không dùng hóa chất cũng làm cho nông dân ngần ngại kết hợp với du lịch xanh và nhà tổ chức cũng không mặn mà giới thiệu cho du khách vì không hợp với trào lưu chung của thế giới.

Tại Lễ hội Sen, sự kiện “chợ nổi hoa” ngay chân các luống hoa sẽ là nơi nông dân trồng hoa, chèo đò, kết hợp các sự kiện giải trí bên sông dành cho du khách. Đây là cơ hội lớn để giới thiệu tiềm năng du lịch nông nghiệp Đồng Tháp đến khách tham quan.

Du lịch nông nghiệp phải mang lại cơ hội cho nông dân bán sản phẩm trực tiếp

Du khách tin vào chất lượng sản phẩm qua người nông dân ngay vườn của họ khi hoa trái được thu hái trước mặt, khách có thể tự tay thu hoạch nên chất lượng không thay đổi. Trái sầu riêng rụng trong vườn giá cao hơn nhiều lần so với sầu riêng hái trước. Sau Covid-19, trào lưu du lịch theo gia đình, nhóm nhỏ lái xe đi nên họ có điều kiền chở nhiều sản vật nông nghiệp mua trong chuyến đi, theo đó, sức mua sẽ nhiều hơn.

Du lịch nông nghiệp cũng có nhược điểm là khâu thanh toán của khách có thể không thuận lợi do nông dân sử dụng tiền mặt là chính. Khách muốn thanh toán bằng thẻ hay chuyển khoản có thể gặp khó khăn. Khách ít mang tiền mặt nên sẽ không mua nhiều đồ lưu niệm từ nông nghiệp địa phương.

Tóm lại, du lịch nông nghiệp cần sự quan tâm của chính quyền để phát triển đúng hướng; vận động sự tham gia của nông dân cùng nhà tổ chức, chung tay khai thác nguồn khách một cách hiệu quả nhất.

Đồng Tháp không thể ngủ quên trên tài nguyên to lớn đang có vì lợi ích mang lại của du lịch nông nghiệp rất rõ ràng.