"Quán quân" thị phần môi giới sàn chứng khoán bị phạt vì xung đột lợi ích giữa nhân viên với khách hàng

Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) vừa ban hành quyết định về việc xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực chứng khoán và thị trường chứng khoán đối với Công ty CP Chứng khoán VPS.

Theo đó, VPS bị phạt do không giám sát, ngăn ngừa được xung đột lợi ích trong nội bộ công ty, giữa người hành nghề chứng khoán và khách hàng. Mức phạt tiền là 85 triệu đồng.

Trước đó, ngày 8/12/2023, UBCKNN cũng ban hành quyết định về việc xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực chứng khoán và thị trường chứng khoán đối với một nhân viên của VPS là ông Đỗ Anh Việt (Hà Nội) do hành vi đầu tư thay cho khách hàng.

Cụ thể, trong thời gian làm việc tại VPS, ông Việt (từng giữ chức Giám đốc tư vấn đầu tư tại Chứng khoán VPS) đã ký hợp đồng hợp tác đầu tư chứng khoán với ông Nguyễn Đức Cây (vào ngày 12/11/2021).

Theo đó, ông Việt đã thực hiện đầu tư thay cho khách hàng không thuộc trường hợp ủy thác quản lý tài khoản giao dịch chứng khoán của nhà đầu tư cá nhân.

Với vi phạm trên, ông Việt bị phạt tiền 87,5 triệu đồng, đồng thời bị tước quyền sử dụng chứng chỉ hành nghề 9 tháng.

Ông Việt cũng phải dừng ngay toàn bộ hoạt động nghiệp vụ được ghi trong chứng chỉ hành nghề chứng khoán và phải tuân thủ các quy định cấm hoặc hạn chế thực hiện trong thời gian bị tước quyền sử dụng chứng chỉ hành nghề.

Chứng khoán VPS được biết đến là "Quán quân" của thị trường môi giới chứng khoán từ một vài năm trở lại đây.

Trong quý III/2023 vừa qua, mảng môi giới mới của VPS khi mang về doanh thu lên đến 953 tỷ đồng, tăng 50% so với cùng kỳ và cao nhất trong nhóm các công ty chứng khoán. Riêng trên HoSE, thị phần của VPS đã chiếm gần 1/5 toàn sàn.

Ước tính trung bình mỗi ngày trong quý III/2023, VPS thu hơn chục tỷ đồng từ hoạt động môi giới. Dù vậy, công ty chứng khoán này cũng phải gánh khoản chi phí lớn cho hoạt động môi giới lên đến gần 744 tỷ đồng, tăng gần 40% so với cùng kỳ năm ngoái.

Như vậy, VPS lãi gộp hơn 200 tỷ từ hoạt động môi giới trong quý III, biên lợi nhuận gộp tương ứng khoảng 22%.

Về kết quả kinh doanh, trong quý III/2023 vừa qua, ngoài lợi thế về mảng môi giới như phân tích ở trên, doanh thu hoạt động của VPS ghi nhận 1.866 tỷ đồng, giảm 19% so với cùng kỳ; doanh thu từ lãi cho vay và phải thu đạt 406 tỷ đồng, tăng 32%.

Ngược lại, hoạt động tự doanh kém khả quan, lãi từ tài sản tài chính ghi nhận thông qua lãi/lỗ (FVTPL) rơi 65%, về còn 418 tỷ đồng. Nếu trừ lỗ tài sản FVTPL là 482 tỷ đồng và chi phí tự doanh 51 tỷ đồng, thì quý III hoạt động tự doanh của VPS lỗ ròng khoảng 115 tỷ đồng.

Kết quả quý III, VPS lãi sau thuế 266 tỷ đồng, tăng nhẹ 1% so với cùng kỳ.

Lũy kế 9 tháng đầu năm 2023, VPS đem về doanh thu 4.785 tỷ đồng và lãi trước thuế 590 tỷ đồng, giảm lần lượt 32% và 35% so với cùng kỳ.

Trên bảng cân đối kế toán, quy mô tài sản của VPS ở mức 31.851 tỷ đồng, tăng 57% so với đầu năm. Tài sản tài chính FVTPL ở mức 7.751 tỷ đồng, gấp đôi đầu năm; chủ yếu do tăng tỷ trọng trái phiếu, ghi nhận 2.203 tỷ đồng cuối quý III, gấp 105 lần đầu năm.

Các khoản đầu tư nắm giữ đến ngày đáo hạn (HTM) ở mức 1.571 tỷ đồng, toàn bộ là tiền gửi có kỳ hạn trên 3 tháng. Riêng khoản dư nợ cho vay margin ở mức 10.309 tỷ đồng, tăng 75% so với đầu năm.