Chính sách hỗ trợ lãi suất 2% cho doanh nghiệp được giải ngân quá thấp, HoREA chỉ ra 4 nguyên nhân

Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) vừa báo cáo với Đoàn Đại biểu Quốc hội TP.HCM về việc thực hiện Nghị quyết 43/2022/QH15 của Quốc hội về "chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ chương trình phục hồi phát triển kinh tế - xã hội".

Theo đó, HoREA đánh giá, chính sách hỗ trợ lãi suất (2%/năm) có kết quả thực hiện đến nay quá thấp do có hàng loạt các hạn chế, "bất cập".

Vì sao chương trình hỗ trợ lãi suất (2%/năm) có kết quả giải ngân thấp?

Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA nhận xét, Nghị quyết 43/2022/QH15 của Quốc hội và Nghị quyết 11/NQ-CP của Chính phủ có chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh được "hỗ trợ lãi suất (2%/năm) tối đa 40 nghìn tỷ đồng thông qua hệ thống các ngân hàng thương mại cho một số ngành, lĩnh vực quan trọng, các doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh có khả năng trả nợ, có khả năng phục hồi; cho vay cải tạo chung cư cũ, xây dựng nhà ở xã hội, nhà cho công nhân mua, thuê và thuê mua".

"Tuy nhiên, kết quả thực hiện của chính sách hỗ trợ lãi suất (2%/năm) đến nay quá thấp, chỉ giải ngân được khoảng 875 tỷ đồng, đạt tỷ lệ khoảng 2,3% do có tới hàng loạt các hạn chế, "bất cập", ông Châu nhận định.

Hạn chế, bất cập thứ nhất, là các doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh bị tác động của đại dịch Covid-19 đã bị suy kiệt, khó có thể chứng minh được "có khả năng trả nợ, có khả năng phục hồi".

Thứ 2, các doanh nghiệp "sợ" bị "hậu kiểm" sau khi đã nhận khoản hỗ trợ "giảm 2% lãi suất" sẽ ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.

Thứ 3, chính sách "giảm 2% lãi suất" áp dụng đối với việc "cho vay cải tạo chung cư cũ, xây dựng nhà ở xã hội, nhà cho công nhân mua, thuê và thuê mua" với kết quả giải ngân thấp như trên đã cho thấy chính sách này không thực hiện được đối với việc "cho vay cải tạo chung cư cũ, xây dựng nhà ở xã hội, nhà cho công nhân mua, thuê và thuê mua", bởi lẽ hầu như tất cả các dự án "cải tạo chung cư cũ, xây dựng nhà ở xã hội, nhà cho công nhân mua, thuê và thuê mua" đều bị "ách tắc" do bị "vướng mắc pháp lý".

Hạn chế, bất cập cuối cùng, chính sách "giảm 2% lãi suất" không áp dụng đối với một số lĩnh vực sản xuất kinh doanh, trong đó có các doanh nghiệp kinh doanh bất động sản nên đối tượng được hưởng chính sách này bị thu hẹp.

Nhiều chính sách chưa "thẩm thấu" đến các đối tượng, người lao động

Liên quan đến chính sách "hỗ trợ tiền thuê nhà cho người lao động có quan hệ lao động, đang ở thuê, ở trọ", HoREA nhận thấy, Nghị quyết 43/2022/QH15 của Quốc hội và Nghị quyết 11/NQ-CP của Chính phủ có chính sách "hỗ trợ tiền thuê nhà cho người lao động có quan hệ lao động, đang ở thuê, ở trọ, làm việc trong các khu công nghiệp, khu chế xuất, khu vực kinh tế trọng điểm (sử dụng khoảng 6,6 nghìn tỷ đồng từ nguồn tăng thu, tiết kiệm chi ngân sách trung ương năm 2021)".

"Đây là chính sách rất nhân văn và rất thiết thực đã hỗ trợ trực tiếp cho người lao động gặp khó khăn, thiếu nguồn thu nhập do đại dịch Covid-19. Tuy nhiên, HoREA cho rằng việc triển khai thực hiện "hơi chậm" và hầu như không áp dụng cho người lao động thuê nhà trọ mà không 'làm việc trong các khu công nghiệp, khu chế xuất, khu vực kinh tế trọng điểm", ông Châu đánh giá.

Bên cạnh đó, HoREA nhận thấy, đối tượng các chủ nhà trọ đang giải quyết chỗ thuê trọ cho hàng triệu công nhân trong cả nước chưa được hưởng chính sách hỗ trợ theo Nghị quyết 43/2022/QH15 của Quốc hội, mà chỉ riêng tại TP.HCM đã có hơn 60.000 chủ nhà trọ với hơn 600.000 phòng trọ cho thuê.

Về chính sách "cho vay hỗ trợ" cho "cá nhân vay mua, thuê mua nhà ở xã hội", HoREA cho rằng, Nghị quyết 43/2022/QH15 của Quốc hội và Nghị quyết 11/NQ-CP của Chính phủ có chính sách "tăng hạn mức bảo lãnh Chính phủ đối với trái phiếu phát hành trong nước cho Ngân hàng Chính sách Xã hội tối đa 38,4 nghìn tỷ đồng để cho vay hỗ trợ" cho cá nhân vay mua, thuê mua nhà ở xã hội, xây dựng mới hoặc cải tạo, sửa chữa nhà ở theo chính sách về nhà ở xã hội.

Tuy nhiên, việc thực hiện "cho vay hỗ trợ" cho "cá nhân vay mua, thuê mua nhà ở xã hội" nhìn chung chưa thực hiện được đáng kể vì thiếu nguồn nhà ở xã hội.

"Riêng TP.HCM, Ngân hàng Chính sách Xã hội cho biết trong 2 năm 2022 và 2023 thì chỉ giải ngân được 35,7 tỷ đồng để mua, thuê mua nhà ở xã hội, nếu tính suất vay bình quân 600 triệu đồng thì chỉ tương đương 63 căn nhà ở xã hội mà thôi", ông Châu thống kê.